Rak piersi czy rak szyjki macicy może dotknąć KAŻDĄ z nas. Niezależnie od wieku, statusu materialnego czy zajmowanego stanowiska. Można jednak ustrzec się przed chorobą. Jak? Badając się regularnie. Gdzie? Na to i inne pytanie odpowiada Pani Beata Gronek, zastępca kierownika Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki w Gdańsku?
Statystyki są przerażające. Chorują tysiące kobiet, wiele z nich przegrywa walkę. Czy możemy się przed tym ustrzec?
Tak. Dlatego powstał Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy finansowany przez ministra zdrowia w ramach zwalczania chorób nowotworowych. Punktem wyjściowym naszych działań jest min. wysyłanie imiennych zaproszeń na bezpłatne badania dla osób uprawnionych do świadczeń opieki zdrowotnej tj. cytologiczne dla pań w wieku 25-59, które w ciągu ostatnich 3 lat nie miały wykonanego badania w ramach programu oraz badania mammograficzne dla pań w wieku 50-69 lat, które w ciągu ostatnich 2 lat nie miały wykonanego badania.
A jeśli do pań nie dotarło zaproszenie?
W przypadku kiedy kobieta nie otrzyma zaproszenia może również skorzystać z badań profilaktycznych o ile jest w grupie wiekowej do której kierujemy Program i nie może mieć już wykonanego badania w ramach profilaktyki jeżeli nie minął termin w cytologii 3 lata a w mammografii 2 lata. Ponadto staramy się aby dostępność informacji dla Pań była możliwie wszędzie min. w placówkach, które świadczą badania profilaktyczne, w środkach masowego przekazu, (media, prasa), za pomocą różnego rodzaju szkoleń itd. Wszystkie informacje są także na naszej stronie www.zdrowiekobiety.org
Czym tak naprawdę jest mammografia?
Mammografia jest podstawowym badaniem radiologicznym gruczołu piersiowego. Pozwala na wczesne rozpoznawanie i wykrywanie guzków o średnicy około 0,5 cm i zmian tzw. bezobjawowych. Jest również pomocna przy ustalaniu rozpoznania u kobiet z objawami choroby, jeśli lekarz nie wyczuwa wyraźnego guzka. Szczególnie przydatna jest w badaniach przesiewowych (ang.screening), ponieważ za pomocą mammografii można wykryć guzki lub inne zmiany i nieprawidłowości w piersi w bardzo wczesnym etapie.
A czym jest badanie cytologiczne ?
Badania profilaktyczne w raku szyjki macicy poprzez wczesne wykrycie stanów przedrakowych mają przede wszystkim na celu przeciwdziałanie wystąpieniu choroby, a jeśli doszło już do jej rozwoju, szybkie i całkowite wyleczenie oraz przeciwdziałanie ujemnym konsekwencjom zaawansowanej choroby. Badania profilaktyczne obejmują okresowe badania ginekologiczne połączone z badaniami przesiewowymi. Badanie przesiewowe (ang. screening) w profilaktyce raka szyjki macicy polegają na wykonaniu u każdej kobiety zagrożonej rozwojem choroby stosunkowo prostych i niekosztownych testów cytodiagnostycznych co umożliwia rozpoznanie raka jeszcze przed pojawieniem się jakichkolwiek dolegliwości.
Czy kobietom wciąż należy przypominać o konieczności badania?
Niestety tak. Jeszcze oddziałują na nas stereotypy-mnie to nie dotyczy, nie wiem nic o swoim stanie zdrowia-więc nic mi nie dolega, i oczywiście strach przed potencjalną chorobą. A to nieprawda! Im bardziej będziemy świadome tym częściej będziemy korzystać z takich badań.
Powinnyśmy badać się także same?
Jak najbardziej! Samobadanie-czyli palpacyjne badanie piersi często bywa zbawienne. Warto poświęcić sobie i swoim piersiom 5 minut raz w miesiącu, by się nim przyjrzeć, dotknąć, zbadać aby czuć się spokojniej, w razie czego szybko interweniować. W przypadku chorób szyjki macicy tu również powinnyśmy być czuje, jeżeli odczujemy pieczenie, upławy ogólny dyskomfort nie bagatelizujmy tego –zgłośmy się do lekarza.
Uświadamiacie Państwo także bardzo młode kobiety.
Nie tylko kobiety (uśmiech). Prowadzimy zajęcia z młodzieżą, głównie w liceach. Mamy naprawdę fantastyczne i bardzo świadome pokolenie młodych ludzi. Podczas spotkań chłopcy angażują się tak samo jak dziewczyny. Zdają sobie sprawę, że rak piersi może dotknąć ich matki, siostry czy później żony. Ci młodzi ludzie wiedzą, że badania profilaktyczne muszą być w naszym życiu czymś absolutnie naturalnym.
Co powinno być mottem każdej z nas?
Badam się, mam pewność. Myślę, że to zdanie powinno być ważne dla każdej z nas!
Bardzo dziękuję za rozmowę.
WOJEWÓDZKI OŚRODEK KOORDYNUJĄCY POPULACYJNE PROGRAMY WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA PIERSI ORAZ PROFILAKTYKI I WCZSNEGO WYKRYWANIA RAKA SZYJKI MACICY
UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE
Ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk
Tel. 58 735 83 03; 58 349 13 35
501 705 550
www.zdrowiekobiety.org
mammografia@zdrowiekobiety.org
cytologia@zdrowiekobiety.org